فهرست مطالب
نامه الهیات
سال شانزدهم شماره 65 (زمستان 1402)
- تاریخ انتشار: 1403/01/14
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 1-25
پناهجویی و پناهندگی امروز، بحث بسیار مهمی می باشد که افراد در کشورهای مختلف از جمله از خاورمیانه به غرب یا سایر کشورها پناهنده می شوند. در مورد زنان این بحث بسیار مهم می باشد. چراکه زنان ممکن است به خاطر جنسیتشان مورد آزار و اذیت زیادی قرار گیرند و به همین دلیل این بحث هم در حقوق بین الملل و هم در اسلام وجود دارد. در چارچوب حقوق بین الملل، این بحث در چارچوب حقوق بشر بیشتر مطرح می شود و در اسلام نیز بیشتر در چارچوب کفار و مسلمانان مطرح شده است. بر این اساس در این مقاله با اتخاذ روش تحلیلی - توصیفی و به صورت کتابخانه ای درصدد بررسی موضوع بررسی وضعیت زنان پناهجو از منظر اسلام و حقوق بین الملل هستیم. یافته های تحقیق نشان می دهد که پناهجویی زنان در اسلام چندان مورد توجه قرار نگرفته و تنها در سوره ممتحنه و یک آیه به آن اختصاص داده شده است ولی می توان مقرراتی را از این آیه استخراج کرد و با مقررات امروزی مقایسه نمود. در حقوق بین الملل نیز در چارچوب حقوق بشر این موضوع مطرح شده است و کنوانسیون های متعدد حقوق بشری در این زمینه به تناسب موضوع، به این بحث پرداخته اند. در اسلام زنان پناهجو بیشتر به کافر و مسلمان تقسیم بندی می شوند و عدم امنیت زنان پناهجو بیشتر متوجه جامعه اسلامی می باشد و حاکم اسلامی در این زمینه ضمانت و امان می دهد تا جان وی در مدت اقامت در سرزمین اسلامی مورد تهدید واقع نشود ولی در حقوق بین الملل پناهندگی وپناهجویی زن به خاطر عدم امنیت جانی ومالی به سبب عقیده، نژاد، امور سیاسی، مجازات مرگ و... می باشد و در واقع نه مفهومی ایدئولوژیک همانند اسلام، بلکه مفهومی سرزمینی می باشد.
کلیدواژگان: پناهجو، زن، اسلام، آیات قرآن، حقوق بین الملل. -
صفحات 26-41
زنان مهمترین نقش را در تربیت و رشد خانواده و جامعه ایفا می کنند. از این رو بحران هویتی زن که باعث بروز آثار منفی در کانون خانواده و به تبع جامعه می شود، از مهمترین دغدغه های اندیشمندان بوده و هست. در این میان طبیعی است که در جوامع دیندار، هویت دینی زن و چالش های پیش رو، مورد توجه ویژه قرار گیرد. جهانی شدن، ورود تکنولوژی های جدید و فضای سایبری، اشتغال زنان و تغییر سبک زندگی از جمله عوامل مطرح در این زمینه می باشد. با توجه به مواجهه اجتناب ناپذیر زن مسلمان با بحران هویت، شناسایی عامل یا عوامل تاثیر گذار نقش مهمی در ارایه راهکار مقابله با بحران هویت ایفا می کند. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی و داده های زیستی، به بررسی عوامل مطرح در این زمینه پرداخته است. نتایج نشان می دهد که جهانی شدن و برداشته شدن مرزهای زمانی و مکانی بیشترین تاثیر را در زمینه تضعیف هویت دینی زنان داشته است. برای مواجهه با این عوامل و کم کردن آثار منفی آن باید تدبیری در سه حوزه خانواده، اجتماع و فراملی اندیشیده شود.
کلیدواژگان: زن، بحران هویت، خانواده، هویت دینی -
صفحات 42-62
مطالعه نسبت عقل و ایمان هماره مورد نظر اندیشمندان ادیان مختلف بوده است و نوع خوانش از نسبت عقل و ایمان موجب پدیدار شدن جهان های فکری مختلفی در میان پیروان ادیان توحیدی شده است. در دین توحیدی اسلام نیز اندیشمندان مختلف به این مسئله مهم پرداخته و از ایمان گرایی تا عقل گرایی در قالب نظام های فکری اشاعره، معتزله، اهل حدیث، اخباریون و شیعی و خوانش عرفانی و فلسفی و قشری از نسبت عقل و ایمان امتداد داشته است. مرتضی مطهری بعنوان اندیشمند صاحب سبک در جهان اسلام، برآمده از نظام فکری اسلامی هر چند مستقلا به این مسئله نپرداخته، اما پرداختن وی به تعریف و تقسیم و بیان حقیقت ایمان و عقل؛ و کاربست این دو وادی در ماهیت دین؛ می تواند راهنمای محققین برای تبیین نسبت عقل و ایمان باشد. در این پژوهش با مراجعه به آثار دست اول از مرتضی مطهری، پس از فیش برداری و بیان ماهیت عقل و ماهیت ایمان به نسبت عقل و ایمان در اندیشه استاد مطهری پرداخته شده است. در اندیشه مطهری ثبوت اهلیت عقل برای کشف واقعیت، برآمده از نصوص دینی از طریق استشهاد به نصوص دینی است وی معتقد است نه تنها ایمان، مانع عقل نیست بلکه عقل گروی به ایمان دینی در درک باورها بسیار کمک می کند. مطهری در تعارض ایمان و عقل جانب عقل را دارد.همچنین طبق دستگاه معرفتی مطهری در بیان نظریه فطرت، ایشان با اثبات و دفاع از این نظریه، ایمان را عقلانی و عقل را ایمانی قلمداد می کند.
کلیدواژگان: نسبت ایمان و عقل، استاد مطهری، عقلانیت حداکثری، اهلیت عقل در کشف واقعیت، فطرت -
صفحات 63-80
تنوع اندیشه فقهاء، در شکل دهی به ساختار فقه و پویایی اجتهاد شیعه نقش اساسی دارد. بررسی دیدگاه فقهی فیض به عنوان فقیهی نواندیش برای دستیابی به فقه متناسب با شرایط جامعه، جهت استنباط احکام فقهی کارآمدتر ضروریست. هدف از این پژوهش بررسی آرای فقهی فیض، ارائه مستندات و ادله فقهای مخالف و همسو و کشف مبانی فقاهتی و اصول فکری ایشان جهت حل مسائل جامعه و پویایی اجتهاد است. علیرغم بستر اخباری زمان فیض، بدلیل تاثیر پذیری از اساتیدی چون ملاصدرا، شیوه تفقه متمایز از سایر اخباریون برمی-گزیند.از ویژگی های مهم مبانی فقهی و اصولی فیض، اهتمام به کاربرد عقل در تایید و جمع بین روایات، بی-توجهی به اجماع منقول و شهرت فتوایی با عدم تاثیر از فتاوای علمای دیگر، توجه زیاد به اصل سهولت، عنایت به همگرایی با اهل سنت و اهل کتاب، توجه خاص به تقریب بین مذاهب و ادیان، بوده است. نهایت اینکه با رویکرد فهم و تفسیر اجتماعی نصوص دینی و توجه به فهم مقاصد الشریعه و فاصله گرفتن از رویکرد فردگرایانه که جهت گیری غالب در سنت اجتهادی علمای سلف بوده است، به پاکی اهل کتاب و نسبی بودن سن بلوغ فتوا می دهد که در تعاملات اجتماعی عصر حاضر می تواند بسیار کارساز باشد.
کلیدواژگان: فیض کاشانی، مبانی فقهی، آرای غیر مشهور، مفاتیح الشرائع. -
صفحات 81-96
این پژوهش ناظر به کاربست روش نوآورانه در تفسیر قرآن به قرآن در سده اخیر است، که مدعیان فراوانی دارد و انتظار می رود به دلیل روش یکسان حداقل خروجی نه یکسان، که هماهنگ داشته باشند، ولی برخی مشمول تکفیر و ضلالت می شود و یک تفسیر در اوج ستایش قرار می گیرد. در این پژوهش با استمداد از از روش شناسی علوم انسانی، گونه شناسی، گونه های های روش تفسیر قرآن به قرآن را معرفی کرده، و ضمن تحلیل و ریشه یابی تفاوت ها در قالب گونه شناسی، برای دست یابی به خودآگاهی دراین روش و برای مفهومینه کردن یک چارچوب نظری براساس مباحث روش و گونه های آن برای توسعه و تعمیق آن در تفسیر قرآن به قرآن تلاش می شود.میزان انحصار در استناد به قرآن در مسیر کشف متفاوت است و باعث تفاوت در نتیجه نیز شده است. این مقاله تلاش می کند که در قالب سه گونه: تفاسیر قرآن بسنده، تفاسیرتلفیقی قرآن به قرآن و قرآن به روایات، تفاسیر قرآن به قرآن و روش های موازی، به تفاوت ها توجه دهد. در این تیپولوژی سعی شده است مصادیق با ذکر مثال در تفاسیر معاصری که اذعان به محصور بودن دست یابی به کشف مراد الهی به قرآن دارند؛ نشان داده شود. دراین پژوهش، شواهد پراکنده را جستجوکرده و تلاش کردم با یک شکل دهی منسجم و فهم پذیر به گونه شناسی دست یابم. پژوهش قصد داوری ندارد؛ بلکه با گونه شناسی بر ظرافت استفاده از نوع روش تفسیر و چگونگی استناد به قرآن توجه خواهد داد.
کلیدواژگان: &Quot، گونه شناسی&Quot، روش تفسیری قرآن به قرآن&Quot، نوآوری تفسیری&Quot، قرآن بسندگی&Quot -
صفحات 97-110
انسان، همو که خداوند متعال او را برتری بخشید و در روی زمین خلیفه اش گردانید، حقوقی را داراست که همه ی ادیان آسمانی و قوانین وضعی به آن حقوق احترام گذاشته اند. حق زندگی، حق تندرستی، و حمایت شدن در برابر ستم هایی که وارد می شود. دین اسلام نیز احکام خاصی در مورد حقوق فردی و اجتماعی انسان وضع نموده است از جمله ی این حقوق، که حق مسلمان معصوم الدم است حق قصاص و دیه است که در برابر قتل به تعدی و قتل و جرح به خطا آمده ست.
دیه ی نفس در اسلام بر طبق عناوین ششگانه تعریف شده است که این عناوین شامل صد شتر، دویست گاو، هزار گوسفند، هزار دینار، ده هزار درهم، و دویست حله می باشد. و دیه ی اعضاء و جوارح و منافع و حواس هم در دین مبین اسلام تعیین شده است.
از گذشته تا حال، فقها و اندیشمندان این مواد را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند و مباحث مهمی در این رابطه مطرح است که سعی شده در این پژوهش، این تجزیه و تحلیل ها مورد بررسی قرار گیرد.کلیدواژگان: دیه، گونه های شش گانه، قتل عمد، قتل غیر عمد، شبه عمد
-
Pages 26-41
Women play a crucial and important role in growth and prosperity of family and hence, of society. Therefore, women identity crisis which affect the well-being of the family foundation is a concerning issue in every modern society. In fact, in religious societies, the women identity and its challenges are specially regarded. Globalization, emerging of new technologies, social media, broadcasting channels, cyber space, women employment and modern life styles are among the most influencing factors. Being inevitable to face identity crisis by Muslim women, identifying the cause(s) comprises vital part of the counter-solution. In this study, we used analytical approach to analyze biological data concerning the women’s religious identity crisis. The results suggest globalization and fading of temporal and physical barriers of culture are the main parameters of such crisis in general, so to minimize women’s religious identity crisis, one should think of solution at family, society and international levels all together.
Keywords: Women, Identity Crisis, Family, Religious Identity -
Pages 42-62
The study of the relationship between reason and faith has always been desired by thinkers of different religions, and the type of reading about the relationship between reason and faith has led to the emergence of different intellectual worlds among the followers of monotheistic religions. In the monotheistic religion of Islam, different thinkers have addressed this important issue and it has extended from faithism to rationalism in the form of Ash'ari, Mu'tazila, Ahl al-Hadith, Akhbarites and Shi'ite systems of thought, and the mystical and philosophical reading and stratum of the ratio of reason and faith.Morteza Motahari as a stylish thinker in the Islamic world, emerging from the Islamic system of thought, although he did not deal with this issue independently, but his focus on defining and dividing and expressing the truth of faith and reason; and the application of these two valleys in the nature of religion; It can be a guide for researchers to explain the relationship between reason and faith.In Motahari's thought, the proof of the ability of reason to discover reality is derived from religious texts through reference to religious texts. He believes that not only faith is not an obstacle to reason, but reason dependent on religious faith helps a lot in understanding beliefs. Motahari is on the side of reason in the conflict between faith and reason. Also, according to Motahari's epistemological system in expressing the theory of nature, by proving and defending this theory, he considers faith as rational and reason as faith.
Keywords: The Ratio Of Faith, Reason, Master Motahari, Maximum Rationality, Ability Of Reason To Discover Reality, Nature -
Pages 63-80
The variety of thoughts of jurists in every era has an important role in forming the structure of jurisprudence dynamic of ijtihad of Shia.
Investigation of Faiz Kashani’s view points, as a prominent and innovative jurist, is essential to achieve to up to date jurisprudence, proportional to the islamic society. The aim of this research is investigating comparative Faiz Kashani’s jurisprudence votes, in addition to surveying the reasons of contrary and agreeing votes with him among jurists. Moreover, it has been tried to detect the jurisprudence bases and intellectual principles of Faiz Kashani’s thoughts in deduction of progressed rulings in solving problems of islamic society. In spite of Akhbari background in the time of Faiz, due to influence of Mollasadra, he paid his life time to order jurisprudence in accordance with morality and mysticism (unlike to Akhbari jurists). With courage and deep thinking, along with courage in jurisprudence and presence in scientific and cultural fields, Faiz progressed in social services to solve people problems. Using wisdom in sum of narratives, listless to previous famous jurisprudence judgment, attention to easiness, paying attention to Soni learned, have been the most important properties of Faiz. Fainally, according to the above mentioned points, Faiz declared to the proportional age of puberty and purity of the people of other religions. This study has been followed using descriptive, comparative, and analytical method and using literature review and note taking.Keywords: Faiz Kashani, Not Famous Votes, Jurisprudential Foundations, Mafatih O Sharaye -
Pages 81-96
This research examines innovative methods in the interpretation of the Qur'an with the Qur'an in the last century, and many Commentators claim this method. In such a way that some interpretations are condemned and rejected and some are at the height of praise. This article has decided, to refer to the academic methodology and typology of interpreting the Qur'an with the Qur'an, (the Quran has self-enlightenment and explanation). While analyzing and finding the roots of the differences in the form of typology, to achieve awareness of this method and to conceptualize a framework that is based on the topics of the method. The methods develop and deeply interpret the Qur'an with the Qur'an. It is one of the most important methods of interpretation but the degree of monopoly quoting the Qur'an is different and has caused a difference in the result This article tries to pay attention to the typology in the form of three: interpretations of the Qur'an that are sufficient, only Quran: interpretations that combine Qur'an with Qur'an and the Qur'an with Sonna (narrations), interpretations of Qur'an with Qur'an and parallel other methods. In this typology, examples have been tried by citing examples in contemporary interpretations. I searched the scattered evidence in the interpretations and tried to achieve a typology with a coherent and understandable formation. This research does not intend to judge; Rather, with typology, it will pay attention to the subtlety of using the type of interpretation method and how to refer to the Quran.
Keywords: Typology, Qur', An To Qur', An Interpretation Method, &Quot, Interpretive Innovation, An Sufficiency -
Pages 97-110
Islam has also set special laws regarding the individual and social rights of man.
One of these laws which is the right of a muslim whose blood has been wrondy spilled is nemesis and payment of blood- money, which is required for first degree murder and manslaughter.
In Islam, frist degree murder has been defined under six headings. These headings consist of one-hundred camels, two-hundred cows, one-thousand sheep, one- thousand Dinars, ten-thousand Derhams, and two- hundred"Helleho", Furthermore, in the true religion of Islam, nemesis for harm to loody parts, profits, and the senses is also required.
From the past until now, religious experts and scholars have analysed these points, andimportantissus have been set forth, Hence, this study looks, into the analysis of these points.Keywords: Blood Money, Second Degree Murder, Man Slaughter, Absolutely Erroneous, First Degree Murder
©2000-2025 magiran.com All Rights Reserved.